Anksiyete Bozukluğu Nedeni ve Belirtileri

anksiyete-bozuklugu-nedeniAnksiyete Nedir?

Anksiyete, sebepsiz bir kaygıya sıkıntı ve huzursuzluk hislerinin eşlik ettiği bir duygu durumudur. Sağlık, iş, ikili ilişkiler, günlük yaşam olayları gibi farklı yaşam alanlarını kapsayan endişeler söz konusu olabilir ve beraberinde fiziksel belirtiler yaratabilir.
Bu durum kişinin günlük yaşamında bozulmalara yol açabileceği gibi, işlevselliğini bozabilir, uyku ve iştahla ilgili sorunlara sebep olabilir. Ayrıca başta depresyon olmak üzere farklı psikiyatrik durumlara sebep olabilir. Yazının devamında 5 maddede anksiyete ile ilgili önemli başlıkları ele alacağız.

Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

Yaygın anksiyete bozukluğunda kişinin çoğu insanın yaşadığı normal kaygıdan çok daha şiddetli kaygı ve endişe yaşadığı görülür. Anksiyete yaşayan kişilerde aşırı endişeyi kontrol edememe, uykuya dalma zorlukları, sinirlilik ve konsantre olmada zorluk gibi belirtiler görülmektedir. Sık görülen fiziksel belirtilere baktığımızda; baş ağrısı, yorgunluk,  kas ağrıları, titreme veya seğirme, terleme, kalbin hızlı atması, mide bulantısı, tuvalete sık gitme ve sıcak basmaları görülmektedir. Yaygı kaygı bozukluğu olan çocuklarda ve ergenlerde endişeler genellikle okulda ya da spor etkinliklerinde performans ve yeterlilikle ilgili olmaktadır.  

Yaygın Anksiyete Bozukluğu’nun Sebepleri Nelerdir?

Kişilik özellikleri, yetiştirilme tarzı, genetik faktörler, travmatik yaşam olayları, güncel yaşam koşulları gibi bir çok faktör söz konusu duruma etkili olabilmektedir.
Herkes anksiyeteye sebep olan olaylar yaşayabilir ve bu durum farklı sürelerde kişilerin yaşam kalitelerini etkileyebilir ancak yaygın anksiyete bozukluğu yaşayan kişilerde bu durum hayatlarının geneline yayılmıştır.

Düşünce Sistemi Nasıldır?

Yaygın anksiyete bozukluğunda düşünceler yaşamdaki muhtemel tehlikelere odaklanmıştır. ‘Ya işten çıkarılırsam’, ‘kesin başına kötü bir şey geldi’, ‘Bir hastalık çıkacak’ gibi düşünceler sıklıkla görülür. Kişiler bu tip düşüncelerin önüne geçmeyi sıklıkla başaramazlar. Düşüncelerin içeriğine baktığımızda çoğu zaman gelecekte başlarına gelebilecek olumsuz durumlarla ilgili olduğunu görürüz. Örneğin, “Ya kanser olursam”, “Ya işsiz kalırsam” ya da “Ya çocuklarımın başına bir şey gelirse” gibi. 

Anksiyete yaşayanlar için psikoterapi 

Psikolojik destek anksiyete sorunu yaşayan kişilerin kendilerini daha iyi hissedebimelerine ve anksiyetenin günlük yaşamda yarattığı sorunlarla baş etmede oldukça faydalı bir yöntemdir. Terapi temel olarak kişiyi kaygı konusunda bilinçlendirme, duyguların oluşumunu anlama, kaygıyı azaltma, stresle başa çıkma, sorun çözme, belirsizliğe tahammül, iletişim gibi becerileri geliştirmek ve kaçınmaları önlemeyi amaçlamaktadır.

Anksiyete sürecinde sık kullanılan etkinliği bilimsel çalışmalarda kanıtlanan bazı terapi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

Psikoterapinin Anksiyete Üzerindeki Etkinliğine İlişkin Örnekler

Psikoterapinin anksiyete üzerindeki etkinliği üzerine birçok araştırma yapılmıştır. İşte bazı örnekler:

  1. “Cognitive Behavioral Therapy for Generalized Anxiety Disorder Among Older Adults in Primary Care: A Randomized Clinical Trial” (Stanley ve ark., 2019): Bu çalışmada, bilişsel davranışçı terapinin (BDT) yaşlı yetişkinlerde yaygın anksiyete bozukluğu üzerindeki etkinliği araştırılmıştır. Sonuçlar, BDT’nin anksiyete semptomlarını azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

  2. “Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy for Social Anxiety Disorder: A Meta-Analysis” (Cuijpers ve ark., 2016): Bu meta-analiz çalışmasında, sosyal anksiyete bozukluğu olan bireylerde bilişsel davranışçı terapinin etkinliği incelenmiştir. Sonuçlar, bilişsel davranışçı terapinin sosyal anksiyete semptomlarını azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

  3. “Cognitive Behavioral Therapy for Panic Disorder: A Systematic Review and Meta-Analysis” (Otto ve ark., 2017): Bu çalışmada, panik bozukluğu olan bireylerde bilişsel davranışçı terapinin etkinliği incelenmiştir. Sonuçlar, bilişsel davranışçı terapinin panik semptomlarını azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

  4. “Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy for Generalized Anxiety Disorder in Older Adults: Systematic Review, Meta-Analysis, and Meta-Regression” (Gould ve ark., 2018): Bu çalışmada, yaygın anksiyete bozukluğu olan yaşlı yetişkinlerde bilişsel davranışçı terapinin etkinliği araştırılmıştır. Sonuçlar, bilişsel davranışçı terapinin anksiyete semptomlarını azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

  5. “Cognitive Behavioural Therapy for Health Anxiety: A Systematic Review and Meta-Analysis” (Tyrer ve ark., 2017): Bu meta-analiz çalışmasında, sağlık anksiyetesi olan bireylerde bilişsel davranışçı terapinin etkinliği incelenmiştir. Sonuçlar, bilişsel davranışçı terapinin sağlık anksiyetesi semptomlarını azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

  6. Twohig, M. P., Levin, M. E., & Brown, L. A. (2019). Acceptance and commitment therapy as a treatment for anxiety and depression: A review. Psychiatric Clinics, 42(4), 507-519. Bu makalede, KTT’nin anksiyete ve depresyon tedavisindeki etkililiği gözden geçirilmiştir. Yazarlar, KTT’nin anksiyete ve depresyon semptomlarını azaltmak için etkili bir terapi olduğunu belirtmiştir.

  7. Ruiz, F. J. (2010). Acceptance and commitment therapy versus traditional cognitive behavioral therapy: A systematic review and meta-analysis of current empirical evidence. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10(3), 333-371. Bu makalede, KTT’nin geleneksel kognitif davranışçı terapiye (CBT) kıyasla anksiyete, depresyon ve stresle başa çıkma üzerindeki etkililiği meta-analiz yöntemiyle incelenmiştir. Sonuçlar, KTT’nin anksiyete, depresyon ve stres semptomlarını azaltmak için CBT ile benzer etkilere sahip olduğunu göstermiştir.

Bu çalışmalar, bilişsel davranışçı terapinin anksiyete bozukluğu semptomlarının azaltılmasında etkili olduğunu göstermiştir. Ancak, her bireyin farklı olduğu ve terapinin etkililiğinin kişisel faktörlere bağlı olduğu unutulmamalıdır.

Aşağıdaki Diğer Yazılarımız Dikkatinizi Çekebilir:

Bu içeriği paylaşın