Obsesif Kompülsif Bozukluk
Obsesif Kompülsif Bozukluk Nedir?
Obsesif kompülsif bozukluk, kısaca OKB, obsesyon ve kompulsiyonlarla tanımlanan bir ruhsal bozukluktur. OKB, bir dizi tekrarlayıcı rahatsız eden, istem dışı düşüncelere sahip olma ve bu düşüncelerin yarattığı gerginlikten kurtaran rahatlatıcı davranışlarla karakterize, temelinde anksiyöz düşüncelerin bulunduğu bir rahatsızlıktır. Kişilerin yaşam kalitelerini ve işlevselliklerini ciddi seviyede etkiler.
Obsesyon Nedir?
Obsesyonlar, halk dilinde takıntı ya da vesvese olarak bilinir. Obsesyolar kaygıya neden olan düşünceler, zihinsel görüntüler ya da dürtülerdir. Bu düşünceler veya görüntüler kişi için ciddi stres ve gerginlik yaratır. En sık görülen obsesyon belirtileri; mikrop bulaşma korkusu, cinsellik veya din gibi tabu düşünceler, kendine veya başkalarına zarar vermeye yönelik şiddet içerikli düşünceler ve simetri veya düzenle ilgili düşüncelerdir.
Kompulsiyon Nedir?
Kompulsiyonlar, obsesyonların ortaya çıkardığı aşırı stres ve gerginlikten kurtulmak amacıyla tekrar eden davranışlardır. Kompusiyonlar çoğu zaman obsesyonlarla ilişkilidir. Örneğin, bulaşma takıntısı olan bir kişi ellerini defalarca yıkayabilir ve tekrar tekrar el dezenfektanları kullanmak zorunda hissedebilir. Tüm tekrar eden davranışlar kompulsiyondur diyemeyiz. Çoğu kişi bazen işlerini iki kez kontrol eder. Ancak OKB’ si olan bir kişi genellikle, bu düşünce ve davranışlarının aşırı olduğunu kabul etse bile, bunları kontrol edemez. Kişi bu davranışları gerçekleştirirken keyif almaz ancak kısa süreli rahatlama hissedebilir. Bu düşünce veya davranışlarından dolayı günlük yaşamlarında önemli sorunlar yaşarlar.
Obsesif Kompülsif Bozukluk Kimlerde Görülür?
Obsesif kompülsif bozukluk genel popülasyonda %3 sıklığında görülmektedir. Herkes obsesif kompülsif bozukluk yaşayabilir ancak genetik faktörler, travmatik yaşam olayları, bazı kişilik özellikleri risk oluşturmaktadır.
OKB’si olanların %50-60’ında eşlik eden farklı psikiyatrik tanılar olmaktadır. %28-38 lik kısmında majör depresyon gözlemlenmektedir. Ayrıca %49’unda yaygın anksiyete bozukluğu, fobiler veya panik atak gibi anksiyeteyle ilişkili farklı durumlar gözlemlenmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Belirtileri Nelerdir?
Obsesif Kompulsif Bozukluğu olan kişilerde obsesyon, kompulsiyon veya her ikisinin belirtileri birlikte görülebilir. Bu belirtiler iş, okul ve kişiler arası ilişkiler gibi hayatın bir çok alanını olumsuz etkileyebilir. Obsesyon ve kompulsiyonlar kişinin günde 1 saatten fazla zamanını alır. Bu kişiler obsesyonlarını tetikleyebilecek kişilerden, yerlerden veya durumlardan kaçınabilirler. Belirtilerin şiddeti zamanla değişebilir ancak tedavi edilmezse uzun yıllar devam edebilir. OKB hastaları genelde endişeli, stresli ve gergin hisseder. Ayrıca, OKB’ si olan bir kişi fiziksel problemler de geliştirebilir. Örneğin, temizlik obsesyonu olan bir kişinin elleri aşırı yıkama davranışından dolayı derisi aşınabilir.
Obsesif Kompülsif Bozuklukta Ne Gibi Takıntılar Vardır?
Obsesif kompülsif bozuklukta takıntılı düşünceler bir çok konu üzerine olabilir. En sık karşılaşılanlar arasında temizlik, bulaşma obsesyonu (örn: bir yere dokunduğunda mikrop kapma düşüncesi), bir şeyi yapıp yapmadığına ilişkin tekrarlayıcı şüpheler (kontrol), düzene ilişkin takıntılar, din temelli takıntılar, cinsel temelli takıntılar veya zihinsel ritüellere ilişkin takıntılar görülmektedir.
Bu takıntılı düşüncelerin oluşturduğu gerginlik kompülsif davranışlar aracılığıyla giderilmeye çalışılır (örn: elini yıkama, sürekli kontrol, tövbe etme vb). Bu durum kişinin günlük hayatında öylesine sıkıntı verici şekilde yaşanır ki kişi başka şeylere zaman ayıramaz ve hatta sorumluluklarını yerine getiremez.
Obsesif Kompülsif Bozuklukta Tedavi Nasıldır?
Tedavide ilaç ve psikoterapi etkili olmaktadır. Bunlar birlikte tercih edilebileceği gibi ayrı ayrı olarak da tercih edilebilirler. Terapi süreci temel olarak obsesyonlar ve kompülsiyonlarla ilişkili düşünce ve davranış kalıpları üzerinde çalışmakta ve bunların ortadan kaldırılmasını hedeflemektedir. Kullanılan yöntemler kişiye ve öyküsüne göre farklılık gösterebilmekle birlikte psikolojik destek kişinin kendisini daha iyi hissedebilmesinde fayda sağlamaktadır.
Obsesif kompülsif bozukluk günlük yaşamı oldukça zorlaştıran bir durumdur. Bu tip durumlarda bir psikologla görüşmek kişinin kendisini daha iyi hissedebilmesine, yaşadığı durumla ilgili farkındalık kazanmasına ve neler yapabileceğine ilişkin bilgi ve beceriler edinmesini sağlar. Bu konuyla ilgili psikologlarımızdan destek almak isterseniz bizimle iletişime geçerek, yüz yüze veya online terapi ile yardım alabilirsiniz.
OKB için sık kullanılan bazı terapi yöntemleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı okuyabilirsiniz:
Anksiyete Bozuklukları Yazıları
Anksiyete ve Terapi
Anksiyete Bozukluklarının Yaygınlığı Dünya çapındaki istatistiklere bakıldığında kaygı bozukluklarının dünya genelinde oldukça yaygın olduğu görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya nüfusunun yaklaşık %3.6’sı (yaklaşık 264 milyon kişi) kaygı bozukluğuna sahiptir. Ek olarak, yine dünya genelinde kadınların %4.6’sının ve erkeklerin de %2.6’sının kaygı bozukluklarından herhangi birini deneyimlediği bilinmektedir. Bilişsel Davranışçı Terapilerin Anksiyete Bozuklukları Üzerinde Etkisi Yapılan […]
Anksiyete Krizi
Anksiyete Krizi Nedir Anksiyete ya da kaygı, kötü bir şey olacağından endişelendiğimiz zaman ortaya çıkan nedensiz bir korku ve tedirginlik hali olarak tanımlanabilir. Günlük yaşamda karşılaşılan sorunlara karşı belli bir oranda anksiyete hissetmek normal olsa da ‘Anksiyete krizi’ ya da ‘anksiyete atağı’ endişe, korku ve kaygının şiddetli deneyimlenen halidir. Bu haliyle kişinin yaşam kalitesinde bozulmalara yol […]
Gece Uyuyamamak
Gece Uyuyamamak Çoğu kişi yaşamının belli dönemlerinde gece uyuyamama sorunu yaşamaktadır. Bu durum günlük hayatında yaşadığı stresten dolayı, fiziksel bir rahatsızlıktan ya da herhangi bir neden yokken yaşanabilir. Uyuyamama sorunu yaşamın belli dönemlerinde kısa süreli olması durumunda önemli sorunlara yol açmayabilir. Ancak uyku yoksunluğunun uzun süreli olması durumunda günlük işlevselliği etkileyen, depresif ruh hali ve […]
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir?Travma Sonrası Stres Bozukluğu, kısaca TSSB, kişinin yaşamını tehdit eden ya da yoğun derecede stres veren travmatik bir olay deneyimlemesi ya da olaya tanık olması sonucu gelişen psikolojik rahatsızlıktır. Bu travmatik olaylar yaşamı tehdit eden fiziksel saldırılar, cinsel istismar, ya da araba kazası gibi yoğun stres veren olaylar olabileceği gibi, deprem, […]
Panik Atak Nasıl Geçer?
Panik Atak Nedir? Panik atak birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilen yoğun kaygı durumudur. Ataklar panik bozuklukta görülebileceği gibi farklı psikiyatrik durumlarda da görülebilmektedir. Panik ataklar kişiyi duygusal olarak yıprattığı gibi günlük yaşamında, işlevselliğinde ve ikili ilişkilerinde ciddi bozulmalar yaratabilmektedir. Panik atağın bu önemli etkileri sebebiyle panik atak nasıl geçer sorusu en çok sorulan sorulardan […]
İlaçsız Anksiyete Tedavisi
İlaçsız Anksiyete Tedavisi Yaygın anksiyete hayatımızın birçok alanını önemli ölçüde etkileyen, gerginlik, huzursuzluk, aşırı endişe gibi hem psikolojik hem fiziksel belirtilerle karakterize kronik bir psikolojik durumdur. Yaygın anksiyete belirtileri genellikle zamanla değişir ve belirtiler aylar yada yıllardır devam edebilir. Anksiyete sorunu yaşayan bireylerin çoğu uykusuzluk, depresif ruh hali, keyif alamama ve panik ataklar deneyimler. Bu […]
Uyuşma ve Karıncalanma Hissi Nedenleri
Uyuşma-Karıncalanma Hissi ve Psikolojik Etkenler Uyuşma ve karıncalanma hissi birçok kişide fiziksel hastalıklarla ilgili endişeye sebep olsa da bu durumun en önemli sebeplerinden birisi anksiyete bozukluğu ve bu kapsamda yaşanan panik ataklar olabilmektedir. Bu gibi durumlarda yaşanan panik ataklar sıklıkla uyuşma ve karıncalanma hissini beraberinde getirebilmektedir. Yazının devamında uyuşma ve karıncalanma hissinin nedenleri ve hangi uzmandan […]
Psikolojik Nefes Darlığı ve Çarpıntı
Psikolojik Nefes Darlığı ve Çarpıntı Hissetmek Psikolojik nefes darlığı ve çarpıntı gibi belirtiler insanlarda çoğu zaman kalp krizi, kalbin durması, nefes alamayarak boğulma veya başka önemli hastalıklar gibi endişelere sebep olabilmektedir. Derin nefes alamama, rahat nefes alamama, nefes açlığı ve sebepsiz çarpıntı durumlarının yarattığı endişe haftalar hatta aylarca birden fazla doktor, tetkik ve değerlendirmeler için […]
Anksiyete Tedavisi
Anksiyete Tedavisi Anksiyete, yada kaygı bozukluğu konforsuz bedensel belirtilerin de görüldüğü aşırı bir tedirginlik ve korku halidir. Anksiyete yaşayan kişilerde huzursuzluk, gerginlik, odaklanma sorunları, uyku sorunları, kolay sinirlenme gibi belirtiler görülür. Anksiyete bozuklukları en yaygın görülen ve bireylerin işlevselliklerini ve kişilerarası ilişkilerini derinden etkileyen psikolojik rahatsızlıklardan olduğu için anksiyete tedavisi oldukça önem taşımaktadır. Anksiyete Bozukluğu […]
Takıntılardan Kurtulmak
Takıntılar zihnimize istenmeden gelen, yoğun düzeyde sıkıntı veren ve kontrolümüz dışında tekrar eden düşüncelerdir. Takıntılardan kurtulmak istesek de takıntılı düşünceler zihnimize geldiğinde, dikkatimizi başka bir yere odaklamak çok zor olabilir. Bu düşünceler ‘yetersizim’ gibi kendimizi yargılayan düşünceler olabilirken, ocağı kapatıp kapatmadığımıza yönelik ya da sevdiğimiz insanların başına kötü bir şey gelmesine yönelik endişe içeren düşünceler […]
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı, kişinin gerçek dışı olumsuz düşüncelerinin artmasına neden olan böylece yoğun fiziksel uyarılmalara yol açarak dikkat dağıtan, verimli çalışmayı, öğrenmeyi ve öğrenilenlerin etkili biçimde kullanılmasını zorlaştıran, yoğun bir uyarılma durumudur. Sınav Kaygısı Belirtileri Nelerdir? Kaygı dört düzeyde ortaya çıkmaktadır. Fizyolojik düzeyde çarpıntı, ateş basması, nefes darlığı, titreme, midede kasılma vb. durumlar yaşanmaktadır. Düşünce düzeyinde […]
Yeni Başlayanlar İçin Sosyal Fobi
Sosyal Fobi (Sosyal Anksiyete) Nedir? Sosyal fobi, bir diğer adıyla sosyal anksiyete tarih boyunca farklı yönleriyle tanımlanmış olsa da, 1980 yılında özgün bir psikiyatrik tanı olarak sınıflandırılmıştır.Sosyal fobisi olan kişiler grup içinde yemek yemek, tanımadığı kişilerle sohbet etmek, kendisinden üst pozisyonda kişilerle konuşmak veya topluluk önünde sunum yapmak gibi sosyal ve performans gerektiren durumlarda şiddetli […]
Yeni Başlayanlar İçin Panik Atak
Panik Atak Nedir? Panik atak, bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar sürebilen yoğun bir kaygıyla birlikte kendini tehlike içinde hissettiği bir durumdur. Panik Atak Belirtileri Panik atak belirtileri aşağıdaki gibidir. Panik ataklar sırasında bu belirtilerden 4 veya daha fazlasının yaşanmaktadır. 1. Çarpıntı,2. Terleme.3. Titreme ya da sarsılma.4. Nefesin darlığı ya da boğuluyor gibi olma […]
Obsesif Kompülsif Bozukluk
Obsesif Kompülsif Bozukluk Nedir? Obsesif kompülsif bozukluk, kısaca OKB, obsesyon ve kompulsiyonlarla tanımlanan bir ruhsal bozukluktur. OKB, bir dizi tekrarlayıcı rahatsız eden, istem dışı düşüncelere sahip olma ve bu düşüncelerin yarattığı gerginlikten kurtaran rahatlatıcı davranışlarla karakterize, temelinde anksiyöz düşüncelerin bulunduğu bir rahatsızlıktır. Kişilerin yaşam kalitelerini ve işlevselliklerini ciddi seviyede etkiler. Obsesyon Nedir? Obsesyonlar, halk dilinde […]
Yeni Başlayanlar İçin Fobi
Fobi ve korkunun farkı nedir? Korku doğuştan sahip olduğumuz temel duygulardan birisidir. Hepimiz bir tehlike veya tehdit karşısında korku duygusunu hisseder alarm durumuna geçeriz ve bu doğrultuda tepkiler veririz. Ancak korku duygusu kimi zaman patolojik bir hal alabilir. Normal şartlarda korku yaratmayacak ya da düşük seviyede korku yaratacak durumlar kişide korku hatta panik tepkilerini tetikleyebilir. […]
Anksiyete Bozukluğu Nedeni ve Belirtileri
Anksiyete Nedir? Anksiyete, sebepsiz bir kaygıya sıkıntı ve huzursuzluk hislerinin eşlik ettiği bir duygu durumudur. Sağlık, iş, ikili ilişkiler, günlük yaşam olayları gibi farklı yaşam alanlarını kapsayan endişeler söz konusu olabilir ve beraberinde fiziksel belirtiler yaratabilir.Bu durum kişinin günlük yaşamında bozulmalara yol açabileceği gibi, işlevselliğini bozabilir, uyku ve iştahla ilgili sorunlara sebep olabilir. Ayrıca başta depresyon […]
Panik Ataklar Nasıl Gelişir
Panik Ataklar Nasıl Gelişir? Panik atak yaşayan kişilerin birçoğu, özellikle de panik atakların ilk zamanlarında yaşadıkları fiziksel belirtilerin şiddetini ve etkisini düşünerek bunun psikolojik bir şey olamayacağını, fark edilemeyen fiziksel bir şeyler olduğu düşüncesine sıklıkla kapılırlar. Bu düşünce hem kaygı seviyesini artırır hem de doğru müdahalelere engel olarak atakların devam etmesine sebep olur. Peki, nasıl […]
Panik atak ve panik bozukluk arasındaki farklar
Panik atak ve panik bozukluk farkı bu durumu yaşayan kişilerin en çok merak ettiği şeylerden biridir.Panik atak ve panik bozukluk farkını tanımlar üzerinden açıklayalım: Panik Atak Nedir? Panik atak bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar devam edebilen, kişinin şiddetli kaygı, korku, bunaltı hissiyle birlikte sıklıkla ölüm, kalp krizi, aklını yitirme, kötü bir şey olacağı […]
Panik atak tedavisi
Panik atak tedavisi için yöntemler nelerdir? Panik atak tedavisi için ilaç tedavisi veya psikoterapi aktif olarak kullanılan yöntemlerdir. Bu iki yöntem ayrı ayrı uygulanabildiği gibi birlikte de uygulanabilmektedir. Yapılan birçok araştırma psikoterapi uygulamalarının panik atak yaşayanların kendilerini daha iyi hissetmelerinde, bedensel belirtilerini doğru yorumlayabilmelerinde, kaçınmalarının azalmasında faydalı olduğunu göstermiştir. Psikoterapi nedir? Psikoterapi, düşünce ve davranışa […]