Doğum Sonrası (Lohusalık) Depresyonu Nedir?
Bebek sahibi olmak mutluluk, heyecan ve sevinç duygularını beraberinde getirir. Bununla birlikte, yeni doğum yapan bazı anneler doğum sonrası depresyon, diğer adıyla lohusa depresyonu yaşarlar. Bunu yaşayan anneler, günün çoğu zamanı depresif ruh halindedirler ve suçluluk, yetersizlik ve değersizlik duyguları hissedebilirler. Bebek için hiç endişelenmeyebilir ya da tam tersi aşırı endişeli olabilirler. Bebeğe zarar vermekten korkabilirler ve kabuslar ve panik atak deneyimleyebilirler.
Lohusalık Depresyonun Belirtileri Nelerdir?
Lohusalık depresyonun en hafif ve en yaygın şekli annelik hüznü (baby blues) olarak bilinir. Belirtiler doğumdan sonraki ilk 10 gün içinde kendiliğinden ortaya çıkar ve yaklaşık üç ila beş gün arasında zirve yapma eğilimindedir. Belirtiler rahatsız edici olmasına karşın, 24-72 saat içinde zamanla azalır. Yaygın belirtiler arasında, anksiyete, depresyon, sinirlilik, ağlama nöbetleri, uyku ve iştah sorunları ve bebek için duygu eksikliği görülebilir.
Doğum sonrası depresyon, doğumdan sonraki ilk yıl içinde herhangi bir zamanda, genellikle doğumdan sonraki dört hafta içinde, ancak bazen birkaç ay sonra ortaya çıkabilir. Belirtiler en az iki hafta boyunca mevcut olmalı ve annenin işlevselliğini etkilemelidir. Bir çok hasta doğumdan 6 ay sonra belirtileri yaşamaktadır.
Hangi faktörler doğum sonrası depresyonu tetikleyebilir?
Doğum sonrası depresyonun ortaya çıkmasına neden olan birçok faktör vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
1. Hormonal değişimler: Doğum sonrası hormon düzeylerinde hızlı bir değişim meydana gelir. Östrojen ve progesteron düzeyleri hızla düşerken, prolaktin düzeyleri yükselir. Bu değişimler, birçok kadında doğum sonrası depresyonun başlamasına neden olabilir.
2. Duygusal stres: Yeni annelerin yaşadığı duygusal stres, doğum sonrası depresyonun en önemli tetikleyicilerinden biridir. Doğum sonrası aileye uyum sağlamak, bebeğin bakımıyla başa çıkmak, uykusuzluk ve yorgunluk, yeni bir hayat tarzına uyum sağlamak gibi faktörler, birçok kadında duygusal stres yaratır.
3. Tıbbi sorunlar: Doğum sonrası kadınlar, vücutlarının hızlı bir şekilde iyileşmesi için çaba gösterirler. Bu iyileşme sürecinde meydana gelen tıbbi sorunlar, birçok kadında doğum sonrası depresyonun başlamasına neden olabilir.
4. Kişisel faktörler: Bazı kadınlar, zor bir doğum deneyimi yaşadıkları için doğum sonrası depresyon riski altındadırlar. Ayrıca, daha önce depresyon geçirmiş olan kadınlar, doğum sonrası depresyon yaşama olasılığı daha yüksektir.
5. Sosyal faktörler: Sosyal destek eksikliği, aile içi çatışmalar, finansal sorunlar, evlilik sorunları gibi sosyal faktörler, doğum sonrası depresyonun ortaya çıkmasına neden olabilir.
Lohusa Depresyonu Kimlerde Daha Fazla Görülür?
Doğum sonrası depresyon, birçok faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir. Bazı kişilik özellikleri, bu depresyon riskini artırabilir. Bunlar şunları içerebilir:
- Mükemmeliyetçilik: Her şeyin tam ve eksiksiz olması beklentisi doğum sonrası dönemde doğum sonrası depresyonla ilişkili olabilecek bir durumdur.
- Stresle başa çıkma becerileri yetersiz olan kişiler: Stres yönetimi becerileri düşük olanlar, doğum sonrası depresyon yaşama olasılıkları daha yüksektir.
- Duygusal istikrarsızlık: Çok fazla duygusal dalgalanmaya sahip olan kişiler, doğum sonrası depresyon için daha yüksek risk altındadır.
- Özsaygı eksikliği: Kendine güveni olmayan, kendini değersiz hisseden kişiler, doğum sonrası depresyon yaşama olasılıkları daha yüksektir.
- Daha önce depresyon geçmişi olanlar: Daha önce depresyon geçirmiş olanlar, doğum sonrası depresyon yaşama riski daha yüksektir.
- Sosyal destek eksikliği: Yalnızlık veya destek eksikliği, doğum sonrası depresyon için bir risk faktörü olabilir.
- Bu özelliklerin herhangi birine sahip olan kadınlar, doğum sonrası depresyon için daha yüksek risk altındadır.
Doğum Sonrası Depresyonu Tedavisi
Anne ve bebek arasındaki bağın doğumdan itibaren sağlıklı şekilde kurulması bebeğin sağlıklı gelişimi için çok önemlidir. Doğumdan sonra depresyon, bu bağın kurulmasını ve annenin ve bebeğin psikolojisini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, doğum sonrası dönemde annede depresyon belirtilerinin olabildiğince erken teşhis ve tedavi edilmesi önemlidir. Erken dönemde tedavi edilmesi durumunda anne ve bebeği olumsuz etkilememesi mümkündür. Doğum sonrası dönemde depresyon geçiren bir kadın, sonraki hamileliklerinde ve doğum sonrası dönemlerde çok yakından takip edilmelidir.
Depresyonla ilgili genel bilgi için Depresyon Nedir yazımızı okuyabilir veya Online Depresyon Testi uygulayabilirsiniz.