Erteleme Ne Zaman Sorun Yaratır?

Aslında hepimiz zaman zaman bir şeyleri erteliyoruz. Doktora gitmek, yakınımızı ziyaret etmek, seyahate çıkmak gibi bir çok şeyi erteleyebiliyoruz. Ancak erteleme davranışını çoğu zaman tez yazmak, bir raporu tamamlamak gibi uzun vadeli hedeflerde daha sık yaşayabiliyoruz. Bu ertelemeler, günlük hayatımızı olumsuz yönde etkilemiyorsa ertelemenin sorun olduğunu söyleyemeyiz. Ancak yapmamız gereken bir işimiz varken kendimizi sıklıkla başka şeylerle uğraşırken buluyorsak ve bu durum hayatımızı etkilemeye başladığı zaman sorun haline geliyor.

Erteleme ile Bağlantılı Olduğu En Sık Düşünülen Nedenler:

• Karamsarlık: Yapmamız gereken iş ile ilgili sürecin veya sonuçların olumsuz olacağına dair işlevsiz düşünceler motivasyonumuzu etkileyebilir. Örneğin, ‘Ne kadar çalışırsam çalışayım, bir şeyler ters gidecek.’ ya da ‘Bunu yapsam ne olacak ki’ gibi ümitsiz ve karamsar düşüncelerimiz ruhsal yorgunluğa sebep olabilir.
• Mükemmelliyetçilik: Kendimize uygunsuz hedefler ve standartlar belirlemek motivasyonumuzu çoğu zaman düşürebilir. Yaptığımız her şeyi mükemmel şekilde yapmayı beklemek ulaşılması mümkün olmayan bir hedeftir. Örneğin, ‘Bir işi mükemmel şekilde yapamayacaksam, yapmayım daha iyi’ gibi bir düşünce, yapmamız gereken işe hiç başlayamamamıza neden olabilir.
• Başarısızlık Korkusu: Başaramayacağımızı düşünnek ve başarısızlığı kişisel bir yenilgi olarak değerlendirmek ertelemenin önemli nedenlerinden biridir. ‘Zaten diğerleri gibi yapamam’ ya da ‘Bu konuda başarısız olursam her şeyde başarısız olurum’ gibi işlevsiz düşünceler ertelemeye neden olabilir.

Ertelemekle Nasıl Başa Çıkabilirim?

Öncelikle neyi, neden ve hangi koşullarda ertelediğimizi anlamak önemlidir. Erteleme davranışımızın karamsarlık, mükemmeliyetçilik ya da başarısızlık korkusu gibi hangi nedenlerden ve yukarıdaki örneklerdeki gibi hangi işlevsiz düşüncelerden kaynaklandığını belirlemek değişim için ilk adım olacaktır. Diğer bir yandan, yetiştirilme şeklimiz erteleme davranışımızda önemli rol oynayan bir özellik olabilir. Özellikle, beklentili ebeveynler tarafından yetiştirildiysek kendimizden beklentilerimiz de gerçekçi olmayabilir. Bu beklentilere ulaşamadığımız zamanlarda ise suçluluk hissedebiliriz. Bu nedenle, gerçekçi beklentiler oluşturmamız oldukça önemlidir.

Ne Zaman Destek Almalıyım?

Erteleme davranışımız kronikleştiği zaman işlerimizi, ilişkilerimizi olumsuz yönde etkileyebileceği için depresyon gibi önemli ruhsal sorunlara yol açabilmektedir. Depresyon ise erteleme davranışını arttırarak kısır döngüye neden olabilir. Bu nedenle, erteleme davranışı günlük hayattaki işlevselliğinizi, ilişkilerinizi etkilemeye başladığı zaman bir uzmandan destek almayı düşünebilirsiniz.

İzmir Psikolog için anasayfamızı ziyaret edebilir, diğer blog yazılarını okumak için Psikoloji Bloğumuzu ziyaret edebilirsiniz.