Panik atak ve panik bozukluk arasındaki farklar

 Panik atak ve panik bozukluk farkı bu durumu yaşayan kişilerin en çok merak ettiği şeylerden biridir.Panik atak ve panik bozukluk farkını tanımlar üzerinden açıklayalım:

Panik Atak Nedir?

Panik atak bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar devam edebilen, kişinin şiddetli kaygı, korku, bunaltı hissiyle birlikte sıklıkla ölüm, kalp krizi, aklını yitirme, kötü bir şey olacağı gibi düşüncelere, çarpıntı, terleme, karıncalanma, titreme, mide bulantısı, nefes alamama hissi gibi bedensel belirtilerle kendini gösteren konforsuz bir durumdur.

Halk arasında yeterince iyi tanınmasa da, panik atak bir hastalık değil bir semptom yani bir belirtidir. Ataklar panik bozukluk, sosyal fobi, yaygın anksiyete, obsesif kompülsif bozukluk gibi başka psikiyatrik bozukluklarda yaşanabileceği gibi stresli bir dönem veya durum ya da madde kullanımına bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Yukarıda bahsedilen durumlarda tek bir kez yaşanmış olabileceği gibi belli durumlara maruz kalınca veya spontane tekrarlayıcı şekilde kendini gösterebilir. Bu panik atakların hangi tanıyla ilişkili olduğuna göre değişiklik gösterir. Panik bozuklukta tekrarlayan spontane ataklar olurken sosyal fobide topluluk önünde konuşmak gibi spesifik durumlarda ortaya çıkabilmektedir.

Panik Bozukluk Nedir?

Panik bozukluk, en kısa tanımla tekrarlayıcı spontane panik ataklar ile yeniden atak yaşamaya ilişkin beklenti anksiyetesi ve kaçınmaların olduğu, kişinin günlük yaşamında bozulmaların olduğu bir tablodur.

Panik bozukluk belirtileri şunları içerebilir:

1. Panik atak: Ani bir şekilde başlayan, yoğun korku veya rahatsızlık hissi ile karakterize edilen bir dizi fiziksel ve zihinsel belirti.
2. Hızlı kalp atışı veya kalp çarpıntısı
3. Terleme
4. Titreme veya sarsılma hissi
5. Nefes darlığı veya boğulma hissi
6. Göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi
7. Bulantı veya karın ağrısı
8. Baş dönmesi, sersemlik veya bayılma hissi
9. Sıcak basması veya soğuk terleme
10. Numbness veya karıncalanma hissi
11. Depersonalizasyon veya gerçeklikten kopma hissi
12. Kontrol kaybı veya delirme hissi

Bu belirtiler, panik atak sırasında bir kişide ortaya çıkabilir ve belirli bir tetikleyici faktör olmadan aniden başlayabilir. Ayrıca, panik bozukluğu olan bir kişi, panik ataklarından önce veya sonra, sürekli bir endişe veya kaygı duyabilir. Bu beklenti anksiyetesi olarak adlandırılır ve bir sonraki panik atak hakkında endişe duymak veya gelecekte bir panik atak geçirmekten korkmak gibi şekillerde ortaya çıkabilir.

Beklenti Anksiyetesi Nedir?

Panik bozuklukta beklenti anksiyetesi, panik atakların tekrarlanacağı veya bir panik atak sırasında oluşabilecek olan kaygı ve endişe hissidir. Bu beklenti, kişinin panik atak geçirdiği yerlerde, belirli bir zamanda veya durumda panik atağı tetikleyebileceği düşünülen herhangi bir yerde oluşabilir. Beklenti anksiyetesi, kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyebilir ve sosyal aktivitelere katılımını, iş performansını ve kişisel ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Panik bozukluğu olan kişiler, panik ataklarının tetikleyicilerinden kaçınmak veya bu tetikleyicilerle yüzleşmek için zorluk yaşayabilirler.

Panik Bozuklukta Kaçınmalar

Panik bozukluğu olan kişiler, panik atakları tetikleyebilecek durumlardan kaçınmaya eğilimlidirler. Özellikle kalabalık ve kapalı ortamlar, uçak veya asansör gibi yükseklikte olunan yerler, trafikte kalma veya sıkışık yerler gibi durumlar panik atak geçirmelerine neden olabileceği için bu durumlardan kaçınabilirler. Ayrıca, evden uzakta olmak veya yalnız kalmak da panik atakları tetikleyebileceği için bu durumlardan da kaçınabilirler. Bu kaçınma davranışları zamanla kişinin sosyal hayatını kısıtlayabilir ve günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. 

Panik Atak ve Panik Bozukluk Farkı

Yukarıdaki tanımlardan yola çıkarak panik atak ve panik bozukluk farkını iki önemli başlık altında özetleyebiliriz:

Panik atak bir belirti, panik bozukluk tanıdır.

Her panik atak yaşayan kişiye panik bozukluk tanısı konulamaz, panik ataklar farklı klinik durumlarla ilişkili olabilir. Ancak her panik bozukluk tanısı alan kişide tekrarlayan spontane panik ataklar görülür.

Panik Ataklar Panik Bozukluk Dışında Başka Hangi Durumlarda Görülür?

Panik ataklar panik bozukluk dışında da birçok durumda gözlemlenebilir. Bazı durumlarda fiziksel hastalıklar, yüksek stres seviyesi, yorgunluk, ilaç yan etkileri veya madde kullanımı panik atakları tetikleyebilir. Ayrıca, sosyal fobi, agorafobi, yükseklik korkusu gibi fobiler, travmatik bir olayın ardından ortaya çıkan stres bozukluğu veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi diğer psikiyatrik durumlar da panik ataklara neden olabilir. Panik ataklar, bir kere ya da birden fazla kez ortaya çıkabilir ve bir kişi panik atak geçirdiği için hemen panik bozukluk tanısı konmaz, ancak panik ataklar sık sık tekrar ederse ve kişinin günlük yaşamını etkilerse, bir psikiyatrist veya terapist tarafından tedavi edilmesi önerilir.

Panik ataklarla ilgili okumaya devam etmek için Panik Atak Nedir ve Panik Atak Tedavisi yazımızı okuyabilirsiniz.